Речник на медиумската писменост

Термин на денот

Përcaktimi/vendosja e agjendës, kornizë mediatike

Përdoret edhe termi kornizë programore. Mënyra në të cilën mediat i përzgjedhin dhe e vendosin radhitjen sipas rëndësisë së lajmeve aktuale dhe temave për informim. Për mediat në rolin e tillë përdoret edhe termi “rojtarë të portave” (gatekeepers, angl.). Përzgjedhja e temave dhe lajmeve e përkufizon konteksti i informacioneve të transmetuara, i orienton interpretimet e lajmeve dhe i cakton kornizat e debatit publik për këto tema. Agjenda mediatike është më e shprehur në mediat elektronike, në televizion dhe radio, në krahasim me gazetat, në të cilat lexuesi mund ta injorojë radhitjen e lajmeve të vendosura nga ekipi redaktues i gazetës. Transmetimi te mediat elektronike është linear, përkatësisht ndjek radhitje të caktuar kohore. Në mediat online si dhe te gazetat, ky linearitet është dobësuar dhe lexuesi ka liri më të madhe për të zgjedhur vetë temat dhe informacionet sipas rëndësisë së vlerësuar ose sipas aktualitetit për vetë lexuesin. Përmes kornizës mediatike, mediat i formulojnë temat dhe pyetjet, që duhen parashtruar me ç’rast ato fitojnë fuqi për t’i vendosur temat dhe lajmet me interes publik.

18
мај

за речникот

Зошто Речник на медиумската писменост?

Поимот „медиумска писменост“ почна да функционира во секојдневната комуникација неодамна. Со развојот на медиумите, на интернетот, како и со новиот бран на глобализација што го зафати светот во новиот милениум, стана јасно дека се поставуваат и нови медиумски правила и стандарди. Токму овој факт стана круцијален за појавувањето на терминот „медиумска писменост“, со оглед на тоа што „обичниот“ читател беше соочен пред голем број предизвици, дилеми, нејаснотии, а со тоа беше отежната и применливоста на образовната основа за користењето медиуми. Во последниве дваесетина години, голем број професионалци (новинари, филозофи, филолози, антрополози, социолози итн.) почнаа да се занимаваат со овој проблем, со цел на граѓаните да им се овозможи солидна база, врз основа на која ќе можат да се информираат во современиот свет. Македонија не е исклучок од овие текови, така што и кај нас се укажа потреба од систематизирање на термините поврзани со оваа проблематика во едно лексикографско издание, коешто ќе биде своевидна основа и водич за сите оние кои сакаат и имаат потреба да бидат упатени во оваа современа дисциплина.

Што претставува Речникот на медиумската писменост?

Речникот на медиумската писменост е прв обид во Македонија да се претстават термините од оваа проблематика на македонски и на албански јазик. Во него се собрани најфреквентните поими коишто се однесуваат на оваа област. Речникот е наменет за сите оние што сакаат да стекнат знаења и умешности од областа на медиумската писменост. Со оглед на тоа што станува збор за специфична материја, речникот има интердисциплинарен карактер и содржи термини како од медиумите така и од јазикот, филозофијата, антропологијата, правото, економијата итн.